QUAN TRẮC NƯỚC LÀ GÌ? 5 LOẠI HỆ THỐNG NƯỚC CẦN ĐƯỢC QUAN TRẮC

Quan trắc môi trường nước là hoạt động giám sát, theo dõi chất lượng và các thông số quan trọng của nguồn nước như pH, TDS, COD, BOD, kim loại nặng, vi khuẩn qua hệ thống cảm biến hiện đại. Quan trắc nước là giải pháp thiết yếu giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường bền vững.

QUAN TRẮC NƯỚC LÀ GÌ?

Quan trắc chất lượng nước là quá trình thu thập, đo đạc, phân tích và đánh giá các thông số hóa lý, sinh học và vi sinh của nước nhằm xác định chất lượng, mức độ ô nhiễm hoặc sự phù hợp của nguồn nước cho các mục đích sử dụng cụ thể (như sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp, hoặc bảo vệ môi trường).

Các thông số thường trong quan trắc nước bao gồm:

• Hóa học: pH, độ cứng, hàm lượng oxy hòa tan (DO), nhu cầu oxy hóa học (COD), nhu cầu oxy sinh học (BOD), kim loại nặng, nitrat, phosphat,…
• Vật lý: Nhiệt độ, độ đục, màu sắc, mùi.
• Sinh học và vi sinh: Vi khuẩn (E.coli, coliform), tảo, sinh vật phù du.

Quá trình này thường được thực hiện định kỳ hoặc liên tục, sử dụng các thiết bị đo đạc hiện trường, phòng thí nghiệm, hoặc hệ thống quan trắc tự động. Kết quả được so sánh với các tiêu chuẩn chất lượng nước (như QCVN của Việt Nam) để đưa ra đánh giá và biện pháp xử lý phù hợp.

>>> Xem thêm: Vì Sao Cần Quan Tâm Đến Lọc Nước Sinh Hoạt?

5 LOẠI HỆ THỐNG NƯỚC TRONG QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG

Quan trắc môi trường nước bao gồm các loại chính như sau, được giải thích ngắn gọn và rõ ràng để dễ hiểu:

Quan Trắc Nước Thải

Nước thải từ các hoạt động công nghiệp, đô thị, y tế hoặc nông nghiệp được kiểm tra chất lượng trước khi xả ra môi trường hoặc tái sử dụng. Mục tiêu là đáp ứng tiêu chuẩn như QCVN 40:2011/BTNMT để ngăn chặn ô nhiễm. Các yếu tố đo lường bao gồm pH, COD, BOD, chất rắn lơ lửng, kim loại nặng như chì, cadmium, và vi khuẩn như E.coli, coliform.

>>> Hệ Thống Quan Trắc Nước Thải

Quan Trắc Nước Mặt

Chất lượng nước ở sông, hồ, kênh, rạch, ao, đầm hoặc hồ chứa được đánh giá để phục vụ sinh hoạt, tưới tiêu, nuôi trồng thủy sản và bảo vệ hệ sinh thái. Hoạt động này giúp phát hiện các vấn đề ô nhiễm như phú dưỡng, đảm bảo môi trường nước bền vững. Các chỉ số theo dõi gồm pH, độ đục, oxy hòa tan, nitrat, phosphat và vi sinh vật.

>>> Hệ Thống Quan Trắc Nước Bề Mặt

Quan Trắc Nước Ngầm

Nước ngầm từ giếng khoan hoặc tầng chứa nước được kiểm định để đảm bảo an toàn cho sinh hoạt và công nghiệp, đồng thời phát hiện xâm nhập mặn hoặc ô nhiễm hóa học như asen, nitrat. Các yếu tố kiểm tra bao gồm độ cứng, kim loại nặng, nitrat và vi khuẩn.

>>> Hệ Thống Quan Trắc Nước Ngầm

Quan Trắc Nước Biển

Nước ở vùng ven biển, cửa sông hoặc nước lợ được giám sát để đánh giá tình trạng xâm nhập mặn, ô nhiễm từ nuôi trồng thủy sản hoặc tác động biến đổi khí hậu. Các yếu tố được phân tích gồm độ mặn, oxy hòa tan, chất dinh dưỡng như nitơ, photpho, vi khuẩn và dầu.

Quan Trắc Nước Mưa

Nước mưa được phân tích để phát hiện ô nhiễm từ không khí như axit, bụi, hóa chất, đồng thời đánh giá tiềm năng sử dụng. Các chỉ số quan trọng gồm pH, kim loại nặng, hợp chất hữu cơ và bụi mịn.

Kết quả quan trắc được đối chiếu với quy chuẩn như QCVN 08-2023/BTNMT cho nước mặt, QCVN 09-2023/BTNMT cho nước ngầm, hoặc QCVN 01-1:2018/BYT cho nước sạch. Các phương pháp thực hiện bao gồm đo tại hiện trường, sử dụng cảm biến tự động hoặc phân tích trong phòng thí nghiệm, với tần suất định kỳ, liên tục hoặc khẩn cấp tùy theo nhu cầu quản lý và bảo vệ nguồn nước.

>>> Tìm hiểu thêm: Hệ Thống Quan Trắc Online Cho Môi Trường Bụi, Khí, Nước

TẦM QUAN TRỌNG CỦA QUAN TRẮC NƯỚC

Quan trắc nước đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ và quản lý bền vững tài nguyên nước, đảm bảo chất lượng nước cho sinh hoạt, sản xuất và hệ sinh thái. Tầm quan trọng của quan trắc nước phải kể đến như:

• Kiểm tra nước phát hiện vi khuẩn, kim loại nặng, hóa chất độc, đảm bảo an toàn cho sinh hoạt và sản xuất, đáp ứng tiêu chuẩn như QCVN 01-1:2018/BYT.
• Theo dõi nước thải, nước mặt, nước biển giúp kiểm soát ô nhiễm từ công nghiệp, đô thị, đảm bảo tuân thủ QCVN 40:2011/BTNMT.
• Quan trắc phát hiện phú dưỡng, ô nhiễm dầu, bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái thủy sinh.
• Dữ liệu quan trắc hỗ trợ phân bổ nước hợp lý, đặc biệt ở vùng thiếu nước hoặc xâm nhập mặn.
• Phát hiện sớm tràn dầu, xả thải trái phép, giúp khắc phục kịp thời, giảm thiệt hại.
• Đảm bảo đáp ứng quy chuẩn như QCVN 08-2023/BTNMT, QCVN 09-2023/BTNMT, tránh vi phạm.
• Cung cấp dữ liệu cho nghiên cứu biến đổi khí hậu, đô thị hóa, xây dựng giải pháp bảo vệ nguồn nước lâu dài.

CÓ NHỮNG THÔNG SỐ NÀO KHI QUAN TRẮC NƯỚC

Các thông số quan trắc nước thường được lựa chọn dựa trên mục đích sử dụng (nước sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp, hoặc bảo vệ hệ sinh thái) và yêu cầu quản lý môi trường. Dưới đây là các nhóm thông số quan trắc nước phổ biến:

• pH: Đo độ axit/kiềm, ảnh hưởng đến sinh vật và hóa học nước.
• Oxy hòa tan (DO): Chỉ thị khả năng duy trì sự sống thủy sinh.
• Độ đục (Turbidity): Đo mức độ cản sáng do chất lơ lửng.
• Nhu cầu oxy sinh hóa (BOD): Đánh giá ô nhiễm hữu cơ.
• Nhu cầu oxy hóa học (COD): Đo tổng chất hữu cơ và vô cơ có thể oxy hóa.
• Nitrat (NO₃⁻) và Amoni (NH₄⁺): Chỉ thị ô nhiễm từ phân bón hoặc nước thải.
• Coliform tổng số và E.coli: Đánh giá ô nhiễm phân.
• Nhiệt độ: Ảnh hưởng đến các quá trình sinh học và hóa học.
• Độ dẫn điện (Conductivity): Phản ánh tổng chất rắn hòa tan.
• Lưu lượng nước: Quan trọng cho quản lý tài nguyên nước.

Xem thêm: Clo Dư Là Gì?

2H INSTRUMENT – CUNG CẤP THIẾT BỊ QUAN TRẮC UY TÍN, CHẤT LƯỢNG

Quan trắc nước là yếu tố cốt lõi trong quản lý và bảo vệ tài nguyên nước, đảm bảo chất lượng cho sinh hoạt, sản xuất và hệ sinh thái. 2H Instrument, với hơn 20 năm kinh nghiệm, tự hào là nhà cung cấp thiết bị quan trắc nước hàng đầu tại Việt Nam, mang đến giải pháp tiên tiến, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

2H Instrument cam kết đồng hành cùng Khách hàng, góp phần bảo vệ tài nguyên nước và xây dựng môi trường bền vững. Liên hệ ngay để được tư vấn!